«Μπούρτζι Ναυπλίου: Πολιτιστικό μνημείο υπό τον έλεγχο επενδυτικής εταιρείας
– Εύλογοι προβληματισμοί από την απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού»
Η απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού στην ερώτηση που κατέθεσε ο
βουλευτής Αργολίδας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Ανδρέας Πουλάς με θέμα «Η
κυβέρνηση ξεπουλάει το ιστορικό Μπούρτζι Ναυπλίου μέσω του Υπερταμείου»
δημιουργεί εύλογους προβληματισμούς σχετικά με την εξής αντίφαση: από τη μία
πλευρά, το φρούριο Μπούρτζι αναγνωρίζεται — και ορθώς — ως πολιτιστικό
μνημείο υψίστης σημασίας· από την άλλη, η κυριότητά του δεν ανήκει στο ίδιο το
Υπουργείο Πολιτισμού αλλά σε ανώνυμη εταιρεία του Δημοσίου με επενδυτικό
χαρακτήρα, την ΕΤΑΔ Α.Ε. Η πραγματικότητα αυτή δημιουργεί εύλογες ανησυχίες
για τη μακροπρόθεσμη προστασία, την πρόσβαση των πολιτών και τη δυνατότητα
του κράτους να διαφυλάξει απόλυτα τον δημόσιο και πολιτιστικό χαρακτήρα του
χώρου.
Το Μπούρτζι είναι σύμβολο της ιστορικής και πολιτιστικής ταυτότητας του
Ναυπλίου. Η προστασία και η διαχείρισή του οφείλει να ανήκει σε φορέα που
υπηρετεί αποκλειστικά το δημόσιο συμφέρον και όχι να βρίσκεται στη διακριτική
ευχέρεια ενός επενδυτικού βραχίονα του κράτους. Η πολιτιστική μας κληρονομιά
απαιτεί απόλυτη διαφάνεια, καθαρές θεσμικές αρμοδιότητες και ουσιαστική
προστασία.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της απάντησης του Υπουργείου Πολιτισμού:
Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 3978/14.3.2025 Ερώτησης του
Βουλευτή κ. Ανδρέα Πουλά και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι
αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:
Το φρούριο Μπούρτζι είναι μέγιστης σπουδαιότητας μνημείο και ένα από τα
σημαντικότερα οχυρωματικά έργα του ελλαδικού χώρου. Το φρούριο έχει κηρυχθεί
ως προέχον μνημείο δυνάμει του Β.Δ. 25-2-1922 (ΦΕΚ 28/Α/26-2-1922), ενώ,
παράλληλα, χαρακτηρίστηκε ως Τουριστικό Δημόσιο Κτήμα με το Β.Δ. 12-01-1949
(ΦΕΚ 34Α/5.02.1949). Η διοίκηση και διαχείρισή του αρχικά ανατέθηκε στον ΕΟΤ,
ενώ, σήμερα, έχει περιέλθει στην ΕΤΑΔ ΑΕ (Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου). Κατά το
έτος 2010 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της ΕΤΑ ΑΕ (Εταιρεία
Τουριστικής Ανάπτυξης) και του ΥΠΠΟΤ (25η Ε.Β.Α.) για την αποκατάσταση και
επανάχρηση του μνημείου.
Στο πλαίσιο του μνημονίου συντάχθηκε η μελέτη αποτύπωσης, στερέωσης,
αποκατάστασης, ανάδειξης και επανάχρησης του Φρουρίου, η οποία εγκρίθηκε με
την υπ’ αρ. πρωτ. ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ50/89755/2819/19.09.2011 (ΑΔΑ:
45ΠΝΓ-ΤΒΠ) απόφαση. Οι εργασίες αποκατάστασης του φρουρίου ολοκληρώθηκαν
το φθινόπωρο του 2021 με συνολικό κόστος 2.784.899,54 €, το οποίο
χρηματοδοτήθηκε από το Ε.Π. «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και
Καινοτομία» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020. Στις 20.07.2023 υπογράφηκε
μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟ και της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου
(ΕΤΑΔ ΑΕ) για την οργάνωση και τη λειτουργία του φρουρίου ως επισκέψιμο
μνημείο με χρήσεις πολιτισμού και αναψυχής. Στο πλαίσιο του μνημονίου
συντάχθηκε η μελέτη αποτύπωσης, στερέωσης, αποκατάστασης, ανάδειξης και
επανάχρησης του Φρουρίου η οποία εγκρίθηκε με την υπ. αρ. πρωτ.
ΥΠΠΟΤ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ50/89755/2819/19.09.2011 (ΑΔΑ: 45ΠΝΓ-ΤΒΠ) απόφαση.
Ήδη, από τις 05.08.2023, το φρούριο άνοιξε και λειτουργεί ως επισκέψιμο
μνημείο, περιλαμβάνοντας χώρο περιοδικών εκθέσεων στον δυτικό προμαχώνα,
που λειτουργεί με ευθύνη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας, καθώς και
πωλητήριο στον ανατολικό προμαχώνα, που λειτουργεί με ευθύνη του ΟΔΑΠ. Κατά
το προσεχές διάστημα αναμένεται να πραγματοποιηθεί η εκμίσθωση του
εστιατορίου-αναψυκτηρίου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που θα οριστούν με
νεότερη συμφωνία μεταξύ των συμμετεχόντων στο πρόσφατο μνημόνιο
συνεργασίας.
Η αναφορά στην Ερώτηση ότι η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την πολιτιστική
κληρονομιά ως “απλό εμπόρευμα προς πώληση” και εντάσσει το μνημείο “σε μία
λίστα προς εκποίηση” αποτελούν ανυπόστατες συκοφαντίες εξυπηρέτησης
μικροπολιτικών. Η μόνη κατηγορία στην οποία εντάσσεται το Μπούρτζι στο
Ναύπλιο είναι η κατηγορία των μνημείων, τα οποία, σύμφωνα με την
αρχαιολογική νομοθεσία (ν. 4858/2021), είναι εκτός συναλλαγής και ανεπίδεκτα
χρησικτησίας.
Επιπροσθέτως, για κάθε εργασία, επέμβαση ή αλλαγή χρήσης στο εν λόγω
μνημείο, απαιτείται έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού, που χορηγείται ύστερα
από γνώμη του αρμόδιου Κεντρικού Συμβουλίου. Επισημαίνεται ότι η πολιτιστική
κληρονομιά της χώρας δεν είναι προς πώληση. Το ακίνητο αυτό μνημείο,
προφανώς, και δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προς πώληση ή αξιοποίηση
με σκοπό προσοδοφόρες αποδόσεις, ωσάν να ήταν εμπόρευμα και επενδυτικό
προϊόν. Το Υπουργείο Πολιτισμού αντιτίθεται σφόδρα σε οιαδήποτε ενέργεια
παραβιάζει την αρχαιολογική νομοθεσία, προσβάλλει και ευτελίζει την πολιτιστική
κληρονομιά και βλάπτει τα μνημεία της χώρας μας.
Το Υπουργείο Πολιτισμού αντιτίθεται σε ενέργειες και πρακτικές που
απαξιώνουν, ευτελίζουν και προσβάλλουν την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας.
Τέλος, επισημαίνεται ότι, όσον αφορά στα υπόλοιπα ζητήματα που τίθενται στην
Ερώτηση, αυτά εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού.
